Co to PEP?
PEP to skrót od Politically Exposed Persons – są to tak zwane osoby zajmujące eksponowane stanowiska polityczne lub pełniące znaczące funkcje publiczne. Z uwagi na piastowane pozycje, takie osoby są wyjątkowo narażone na zjawiska takie jak np. korupcja. Oświadczenie PEP umożliwia identyfikację takich osób i stanowi dla banków zabezpieczenie na wypadek ryzyka wynikającego z transakcji finansowych podejmowanych przez takie osoby.
Kto może być członkiem PEP?
Członkiem PEP mogą być:
- szefowie państw, szefowie rządów, ministrowie, wiceministrowie, sekretarze stanu, podsekretarze stanu,
- członkowie parlamentu lub podobnych organów ustawodawczych,
- członkowie organów zarządzających partii politycznych,
- członkowie sądów najwyższych, trybunałów konstytucyjnych oraz innych organów sądowych wysokiego szczebla, których decyzje nie podlegają zaskarżeniu, z wyjątkiem trybów nadzwyczajnych, w tym sędziowie Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, wojewódzkich sądów administracyjnych oraz sędziowie sądów apelacyjnych,
- członkowie trybunałów obrachunkowych lub zarządów banków centralnych, w tym prezesa oraz członków zarządu NBP,
- ambasadorowie, chargés d'affaires oraz wyżsi oficerowie sił zbrojnych,
- członkowie organów administracyjnych, zarządczych lub nadzorczych przedsiębiorstw państwowych, w tym dyrektorów przedsiębiorstw państwowych oraz członkowie zarządów i rad nadzorczych spółek z udziałem Skarbu Państwa, w których ponad połowa akcji albo udziałów należy do Skarbu Państwa lub innych państwowych osób prawnych,
- dyrektorzy, zastępcy dyrektorów oraz członków organów organizacji międzynarodowych lub osoby pełniące równoważne funkcje w tych organizacjach,
- dyrektorzy generalni w urzędach naczelnych i centralnych organów państwowych, dyrektorzy generalnych urzędów wojewódzkich oraz kierownicy urzędów terenowych organów rządowej administracji specjalnej.
Członek rodziny PEP natomiast to:
- małżonka/małżonek lub osoba pozostającą we wspólnym pożyciu z PEP,
- dziecko PEP i jego małżonka/małżonek lub osoby pozostającej we wspólnym pożyciu,
- rodzice PEP.
Osoby znane jako bliscy współpracownicy PEP to:
- osoby fizyczne będące beneficjentami rzeczywistymi osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub trustów wspólnie z PEP, lub utrzymujące z taką osobą inne bliskie stosunki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- osoby fizyczne będące jedynym beneficjentem rzeczywistym osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub trustu, o których wiadomo, że zostały utworzone w celu uzyskania faktycznej korzyści przez PEP.
Ustawa PEP
Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu z 2018 roku została zmieniona w 2021 roku. Wprowadzono wtedy szereg zmian dotyczących środków bezpieczeństwa finansowego. Instytucje, które współpracują z osobami PEP, członkami ich rodzin czy z bliskimi współpracownikami PEP muszą stosować się do wytycznych z ustawy. Wytyczne obejmują m.in.:
- sprawdzenie, czy dana osoba ma status PEP,
- ustalenie źródła majątku klienta,
- ustalenie źródła pochodzenia wartości majątkowych będących w dyspozycji klienta w ramach stosunków gospodarczych lub transakcji łączących instytucję obowiązaną z PEP,
- zintensyfikowane, bieżące monitorowanie stosunków gospodarczych z klientem o statusie PEP,
- uzyskiwanie akceptacji kadry kierowniczej wyższego szczebla na relacje gospodarcze z PEP,
- przyjmowanie oświadczeń klientów, że mają lub nie mają statusu PEP.
Jak sprawdzić status PEP?
Listę PEP można sprawdzić w systemie iAML - należy podać imię oraz nazwisko weryfikowanej osoby.
Kiedy wygasa status PEP?
Jeżeli zajmowane przez osobę eksponowane stanowisko polityczne wiąże się z ryzykiem, instytucja stosuje wobec niej środki, które uwzględniają to ryzyko – nie krócej niż przez 12 miesięcy.