Odsetki

Co to są odsetki?

Odsetki oznaczają koszt, jaki ponosi konsument w zamian za korzystanie z pożyczonego kapitału. Ich wartość jest określana na podstawie kilku czynników: całkowitej kwoty pożyczki, długości zobowiązania oraz wartości stóp procentowych.

Odsetki mogą zostać naliczone z tytułu:

• opłat za korzystanie z określonych środków – są to tzw. odsetki kapitałowe. Stanowią swoistą zapłatę za korzystanie z produktu finansowego,
• opóźnienia w spłacie – to tzw. odsetki za opóźnienie. Gdy dłużnik spóźnia się ze spłatą, naliczane odsetki stanowią formę odszkodowania dla pożyczkodawcy.

Rodzaje odsetek

Odsetki można podzielić na kilka rodzajów:

Odsetki ustawowe

To rodzaj odsetek, z którymi można się zetknąć podczas korzystania z popularnych produktów finansowych, np. kredytów lub pożyczek. To rodzaj opłaty, którą pobiera pożyczkodawca jako wynagrodzenie za możliwość korzystania z kapitału udostępnionego klientom.

Wysokość odsetek kapitałowych powinna zostać określona na etapie zawarcia umowy z pożyczkodawcą. W jaki sposób określa się ich wysokość?

Wysokość odsetek ustawowych jest określana na podstawie stawki stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych. Maksymalna wysokość odsetek nie może przekroczyć dwukrotności sumy odsetek ustawowych.

Odsetki za opóźnienie

Odsetki za opóźnienie naliczane są w momencie, gdy pożyczkobiorca nie dotrzymuje pierwotnie ustalonych terminów spłaty zobowiązania. W takiej sytuacji do pierwotnej kwoty kredytu lub pożyczki naliczane są dodatkowe koszty.

W jaki sposób naliczane są odsetki za opóźnienie? Tu również bierze się pod uwagę wartość stopy referencyjnej NBP. W tym przypadku dolicza się do niej jednak 5,5 punktu procentowego. Maksymalna wysokość takich odsetek nie może przekroczyć dwukrotności wyliczonej w ten sposób sumy.

W jaki sposób naliczane są odsetki?

Odsetki od zobowiązań finansowych mogą być naliczane z użyciem kilku metod. Wśród nich wyróżnia się: 

• odsetki proste – w tym przypadku odsetki od zobowiązania są naliczane jednorazowo, wraz z zakończeniem umowy kredytowej;
• odsetki składane – metoda, w której odsetki naliczane są wielokrotnie na przestrzeni trwania umowy kredytowego. Kwota odsetek jest naliczana w równych odstępach czasu i doliczana do sumy pozostałej do spłaty;
• odsetki naliczane w sposób ciągły – odsetki generowane są cały czas, a nie tylko w określonych okresach odsetkowych;
• dyskonto – oznacza metodę, w której odsetki są naliczane i pobierane z góry.

Sposoby obliczania odsetek 

Najprostszym sposobem wyliczenia odsetek ustawowych jest skorzystanie z kalkulatora online. Wysokość odsetek ulega zmianie — w zależności od ich określenia przez Narodowy Bank Polski. Jeśli chcesz obliczyć odsetki od swoich zobowiązań, warto najpierw sprawdzić zapisy w zawartej umowie np. z pożyczkodawcą.

Aktualne sposoby obliczania odsetek ustawowych (stan na maj 2023 r.)