KNF

Co to jest KNF i jakie są jej zadania?

Komisja Nadzoru Finansowego to instytucja publiczna, która zajmuje się kontrolowaniem i nadzorowaniem rynku finansowego w kraju. To jeden z wielu organów administracji publicznej zarządzający bankami, sektorem ubezpieczeniowym, emerytalnym oraz rynkiem kapitałowym. Warto wiedzieć, że działania KNF są objęte Ustawą z dnia 21 lipca 2006 roku o nadzorze nad rynkiem finansowym [1].

Ustawa nie tylko wskazuje, co to jest KNF, ale także determinuje cele funkcji nadzorczej tego organu. Instytucja odpowiada za stabilność rynku finansowego w kraju i ma za zadanie udzielać realnej pomocy podmiotom z sektora finansowego, aby zapewnić ich sprawne funkcjonowanie. Główne funkcje, jakie obejmuje Komisja Nadzoru Finansowego to:

• licencjonowanie,
• regulowanie,
• kontrola,
• dyscyplinowanie.

KNF wydaje zezwolenia na prowadzone działania przez banki, a także przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Ustawodawca Komisji Nadzoru Finansowego wskazuje też na liczne kompetencje, które mogą być stosowane w ramach środków nadzorczych. Te dotyczą głównie sytuacji, w których KNF stwierdza naruszenie obowiązujących przepisów. Wtedy organ sprawujący nadzór nad bankami może nałożyć na takie instytucje kary pieniężne przewidziane w przepisach prawa.

Co to jest KNF?

Komisja Nadzoru Finansowego jest publicznym organem odpowiedzialnym za sektor finansowy w Polsce. Zgodnie z przepisami wynikającymi z Ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, KNF jest odpowiedzialne za nadzorowanie pracy wielu instytucji powiązanych z sektorem bankowym i finansowym.

Kontrolowanie i weryfikacja sposobu działania obejmuje takie instytucje jak: domy maklerskie, firmy ubezpieczeniowe, banki komercyjne, biura pośrednictwa finansowego oraz towarzystwa emerytalne. Urząd KNF jest nadzorowany przez Prezesa Rady Ministrów. 

Czym zajmuje się Komisja Nadzoru Finansowego?

Organ nadzoru nad ubezpieczycielami, bankami i innymi instytucjami powiązanymi z sektorem finansowym w kraju zajmuje się przede wszystkim kontrolą poszczególnych podmiotów gospodarczych. Podstawowe zadania Komisji Nadzoru Finansowego to:

• podejmowanie działań, które służą prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego oraz sektora bankowego w kraju,
• prowadzenie czynności umożliwiających szybszy rozwój sektora finansowego oraz wprowadzenia konkurencyjności rynkowej,
• podejmowanie działań, które edukują i informują podmioty gospodarcze w zakresie funkcjonowania rynku finansowego,
• udział w opracowywaniu projektów aktów prawnych powiązanych z nadzorem rynku finansowego w kraju,
• tworzenie możliwości polubownego oraz pojednawczego rozstrzygania sporów pomiędzy podmiotami na rynku finansowym.

Komisja Nadzoru Finansowego zajmuje się edukacją, ostrzeganiem spółek finansowych oraz nakładaniem kar na podmioty, które nie podporządkowują się pod aktualne przepisy wynikające z Ustawy o prawie bankowym oraz innych regulacjach rządowych. Celem funkcjonowania organu nadzorczego jest zapewnienie stabilności rynkowej, przejrzystości sektora bankowego oraz budowania zaufania na rynku finansowym. Co więcej, to czym zajmuje się KNF to także zapewnienie ochrony interesów uczestników rynku finansowego w kraju.

Jakie instytucje są objęte nadzorem KNF-u?

Nadzór nad bankami to niejedyna działalność, jaką prowadzi KNF w Polsce. Oprócz weryfikowania poprawności funkcjonowania banków organ państwowy pod przewodnictwem Prezesa Rady Ministrów zajmuje się kompleksowym nadzorowaniem sektora finansowego i bankowego. Instytucje, które są objęte kontrolą to:

• banki komercyjne,
• kasy oszczędnościowo-kredytowe,
• zakłady ubezpieczeń i reasekuracji,
• otwarte fundusze emerytalne,
• fundusze inwestycyjne,
• firmy pośrednictwa finansowego,
• instytucje płatnicze pieniądza tradycyjnego i elektronicznego.

Można powiedzieć, że wszystkie firmy powiązane z sektorem finansów są nadzorowane przez KNF, bez wyjątku. Warto dodać, że instytucją, która wspomaga KNF w nadzorowaniu gospodarki finansowej kraju, jest Narodowy Bank Polski. Ta instytucja zajmuje się głównie polityką pieniężną.

Kto wchodzi w skład komisji KNF?

Komisja Nadzoru Finansowego nie mogłaby funkcjonować sprawnie bez osób odpowiedzialnych za realizację jasno określonych zadań zgodnie z wytycznymi wynikającymi z aktualnych przepisów ustawowych. W tej instytucji osoby odpowiedzialne za podejmowanie strategicznych decyzji to:

• Przewodniczący KNF,
• Zastępca przewodniczącego KNF, a dokładnie trzech zastępców,
• Przedstawiciel Ministra właściwego do spraw instytucji finansowych,
• Przedstawiciel Ministra właściwego do spraw gospodarki,
• Przedstawiciel Ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego,
• Przedstawiciel Prezydenta RP,
• Przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów,
• Przedstawiciel Bankowego Funduszu Gwarancyjnego,
• Przedstawiciel Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
• Członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego delegowany przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego,
• Przedstawiciel ministra – członka Rady Ministrów właściwego do spraw koordynowania działalności służb specjalnych.

KNF składa się z przewodniczącego, trzech zastępców przewodniczącego i dziewięciu członków. Siedziba KNF znajduje się w Warszawie, gdzie realizowane są obrady oraz podejmowane kluczowe decyzje związane z edukowaniem, nadzorowaniem oraz utrzymaniem stabilności polskiego sektora finansowego.

Lista ostrzeżeń KNF – co to takiego?

Ciągły nadzór rynku finansowego to nie wszystko, czym zajmuje się KNF. Warto też zaznaczyć, że organ jest odpowiedzialny za tworzenie i aktualizację tzw. listy ostrzeżeń KNF. Co to takiego? To dokument, w którym umieszczane są dane przedsiębiorców podejrzanych o nieuczciwe i nielegalne działania na rynku finansowym lub w sektorze bankowości. Celem stworzenia takiej listy jest chęć ostrzegania potencjalnych konsumentów o podmiotach, których działalność budzi spore wątpliwości. Dotyczy to zarówno banków, jak i firm pozabankowych.

Podmioty trafiają na listę ostrzeżeń KNF w sytuacji, kiedy zostaną wykryte nieprawidłowości związane z prowadzoną działalnością w sektorze finansowym. Firmy mogą trafić na tzw. czarną listę po zgłoszeniu podejrzenia o nieuczciwych praktykach przez: konsumentów, banki, Krajową Administrację Skarbową, towarzystwa ubezpieczeniowe lub Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.  Powody, które mogą generować wpisy na listę podejrzeń KNF to: 

• prowadzenie giełdy towarowej bez zezwolenia,
• prowadzenie działalności maklerskiej bez zezwolenia,
• wykonywanie działalności inwestycyjnej bez wpisu do rejestru agentów,
• realizowanie czynności bankowych bez zgody KNF.

Wpis na liście ostrzeżeń KNF to spory problem dla nieuczciwego przedsiębiorcy. Jeśli podejrzenia wobec danego podmiotu zostaną potwierdzone przez komisję, KNF ma pełne prawo do nałożenia wysokiej kary finansowej na podejrzaną firmę.

______

[1] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20061571119