Zajęcie komornicze a spłata zadłużenia – na czym polega i jak działa?

Pożyczka to duże udogodnienie, które w określonych sytuacjach może okazać się niezwykle pomocne. Sumę należy jednak pożyczać z pełną świadomością własnych możliwości i konieczności zwrotu. Niedotrzymanie terminów spłaty może skutkować tak zwanym zajęciem komorniczym. Na czym ono polega i kiedy konkretnie trzeba się z nim liczyć? Co może zabrać komornik? Czy jest sposób, aby tego uniknąć?

Na czym polega zajęcie komornicze?

Czym jest zajęcie komornicze? To forma egzekwowania długu. Gdy dłużnik nie spłaca zobowiązania, bank, firma pożyczkowa lub inny wierzyciel, ma prawo wdrożyć procedury umożliwiające ściągnięcie należności. Oczywistym jest, że każdy chce odzyskać swoje pieniądze – niezależnie od tego, czy mowa o małej firmie, czy gigantycznym banku.

W pierwszej kolejności procedury przybierają formę pisemnych wezwań do zapłaty, monitów oraz upomnień telefonicznych. Z czasem, jeśli nie przynoszą one rezultatów, nierzetelny dłużnik jest zwykle wpisywany do jednego z Biur Informacji Gospodarczych (tak zwanych BIG-ów). Równolegle z wpisem do BIG, wierzyciel może skierować sprawę do sądu w celu uzyskania nakazu zapłaty lub wyroku w postępowaniu zwykłym.

Zajęcie komornicze – kto i kiedy go dokonuje?

Jeśli sprawa zaległego długu trafi w końcu na drogę postępowania sądowego, a następnie postępowania egzekucyjnego, sytuacja dłużnika zrobi się już naprawdę poważna. W takim wypadku ściągnięciem należności zajmie komornik sądowy.

Sam komornik nie ma żadnych kompetencji w zakresie badania słuszności czy poprawności istniejącego zobowiązania. Dysponuje on natomiast szerokim zestawem uprawnień i narzędzi pozwalających na egzekucję długu. Może więc dysponować naszym majątkiem tak, by umożliwić wierzycielowi odzyskanie należnych mu środków.

W momencie gdy otrzyma tytuł wykonawczy, czyli tytuł egzekucyjny opatrzony w klauzulę wykonalności, może przystąpić do ściągnięcia należności na drodze przymusu państwowego. W tym celu wszczynana jest egzekucja, której jednym z elementów może być tak zwane zajęcie komornicze.

Może ono przybrać różne formy – od zajęcia środków zgromadzonych na koncie, przez odbiór części wynagrodzenia, aż po przejęcie ruchomości i nieruchomości. Niezależnie o której opcji mowa, będzie wiązać się ona ze stratami finansowymi. Postępowanie egzekucyjne oznacza dodatkowy koszt, a komornik z każdej wyegzekwowanej kwoty potrąca 10%, ale nie mniej niż 300 zł (w niektórych okolicznościach 200 zł).

Zajęcie komornicze - co może zabrać komornik?

Co może zabrać komornik w celu wyegzekwowania należności od dłużnika? Aby ściągnąć należność dla wierzyciela, komornik będzie próbował pobrać środki z rachunku bankowego dłużnika. Jeśli jednak nie znajdzie na nim wystarczającej kwoty, może też dokonać zajęcia komorniczego wynagrodzenia, emerytury lub innych dochodów. W tej sytuacji nierzetelny dłużnik przez określony czas będzie otrzymywał odpowiednio mniejszy comiesięczny przelew – pozostała kwota będzie przekazywana bezpośrednio na spłatę należności u pożyczkodawcy.

Co w sytuacji, jeśli komornik nie jest w stanie wyegzekwować całego długu z dochodów i oszczędności dłużnika? W takim wypadku może dojść do egzekucji z pozostałego majątku. Może zająć ruchomości, które prezentują jakąś wartość – najczęściej są to: samochód, telewizor, sprzęt RTV, laptop oraz inne stosunkowo łatwo zbywalne rzeczy.

W sytuacji, gdy dług znacznie przekracza wartość takich urządzeń, komornik ma prawo zająć nawet nieruchomość, którą zamieszkuje dłużnik. Niezależnie od rodzaju i wartości przedmiotów objętych egzekucją, komornik spienięża je w ramach ogólnodostępnych licytacji komorniczych. W ten sposób pozyskiwane są pieniądze na spłatę zobowiązania wraz z odsetkami.

Warto jednak podkreślić, że istnieje pewien katalog rzeczy, które niezależnie od okoliczności nie mogą zostać objęte zajęciem komorniczym. Zgodnie z przepisami są to m.in.:

narzędzia wykorzystywane w pracy przez osobę zadłużoną,
ubrania (w liczbie niezbędnej dla dłużnika i jego domowników),
odznaczenia,
dokumenty,
urządzenia przeznaczone dla osób niepełnosprawnych (np. wózek inwalidzki),
niezbędne wyposażenie domu, np. lodówka, piekarnik, płyta grzewcza, odkurzacz, pralka, stół i krzesła, łóżka itp.

Zajęcie komornicze: wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty

W przypadku egzekucji długu z majątku dłużnika komornik licytuje daną rzecz, a całą uzyskaną kwotę przekazuje wierzycielowi. Proste procedury dotyczą również zajęcia komorniczego konta bankowego: z rachunku pobierana jest jedynie taka kwota, która odpowiada wartości zaległego zadłużenia. Warto jednak zaznaczyć, że ochronie podlegają oszczędności do równowartości 75% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie. Komornik nie może doprowadzić do sytuacji, w której majątek osoby objętej takim postępowaniem nie będzie wystarczający do przeżycia.

Co w sytuacji, gdy zajęcie komornicze dotyczy wynagrodzenia lub innej formy przychodów? Tu sprawa nieco bardziej się komplikuje. To, jaką sumę będzie pobierał co miesiąc komornik, zależy nie tylko od kwoty zadłużenia, ale również od źródła i wysokości dochodów dłużnika. Przy umowie na pełen etat komornik ma prawo zająć maksymalnie 50% miesięcznej pensji (60% w przypadku długów alimentacyjnych). Może to zrobić jednak tylko pod warunkiem, że ta pensja jest wyższa od minimalnej krajowej. W przeciwnym wypadku całość jest chroniona i komornik nie może dokonać na niej egzekucji.

Umowy zlecenia i o dzieło nie dają takiego zabezpieczenia i mogą wiązać się z zajęciem całej kwoty, ale tylko wówczas, gdy nie stanowią głównego, regularnego źródła dochodu. W przeciwnym razie są chronione w taki sam sposób, jak zarobki z umowy o pracę. To jednak na dłużniku spoczywa obowiązek udowodnienia, że pieniądze, które pochodzą z tytułu realizacji umowy zlecenia lub o dzieło są jego jedynym i regularnym źródłem dochodu.

Dłużnikowi będącemu emerytem lub rencistą, komornik może zająć nie więcej niż 25 proc. kwoty świadczenia. Co ważne jednak, sumy o równowartości 50 proc. najniższej emerytury lub renty są wolne od egzekucji i potrąceń.

Jak sprawdzić swoje zadłużenie u komornika?

Warto pamiętać, że niezależnie, czy chodzi o zajęcie komornicze z emerytury, wynagrodzenia czy rachunku bankowego, dłużnik jest o nim informowany listownie przez komornika odpowiednio wcześniej. Każdy musi mieć możliwość, by przygotować się do wszczęcia takiego postępowania. W treści pisma wskazane są: wielkość i rodzaj zadłużenia, dane wierzyciela, a także kontakt do komornika wraz z pouczeniem o odpowiedzialności. Ten ostatni może w razie potrzeby udostępnić dłużnikowi akta komornicze czy oryginał tytułu wykonawczego. Trzeba jednak pamiętać, że z komornikiem nie można prowadzić żadnych negocjacji związanych ze spłatą zadłużenia. Dlatego też zawsze należy dołożyć wszelkich starań, aby do postępowania komorniczego w ogóle nie doszło. Oczywiście bywają sytuacje losowe, na które nasz wpływ jest ograniczony, ale wielu kryzysów można uniknąć, zachowując rozsądek i pożyczając pieniądze jedynie od zaufanych firm, po uprzednim przeliczeniu całego budżetu domowego. Działajmy mądrze, z głową – pożyczajmy tylko tyle, ile jesteśmy w stanie spłacić.

Co robić w obliczu zajęcia komorniczego?

Zajęcie komornicze to sytuacja trudna – nie znaczy jednak, że nie ma sposobów, które pozwolą uniknąć przykrych konsekwencji. Co robić w takiej sytuacji?

Przede wszystkim skoncentruj się na możliwie jak najszybszym uregulowaniu zaległości. Jak sprawdzić swoje zadłużenie u komornika? Takie informacje znajdziesz m.in. w wezwaniach do zapłaty. W tym celu możesz skontaktować się również z wierzycielem oraz komornikiem – to informacja, której nie można zataić.

Jeśli wiesz, że stoisz w obliczu problemów finansowych, nie bagatelizuj problemu. Wielu pożyczkodawców przygotowuje rozwiązania na wypadek podobnych sytuacji. Informując o tym odpowiednio wcześnie, unikniesz konsekwencji związanych z zajęciem komorniczym.

Październik 2020